De stijgende intolerantie schendt fundamentele rechten die in overeenkomsten met betrekking tot de mensenrechten zijn vervat; sommige landen, waaronder België, zijn voor deze gevaarlijke trend bezweken.

	De stijgende religieuze intolerantie in verschillende West-Europese landen, waaronder België, krijgt toenemende aandacht van autoriteiten op het gebied van de mensenrechten, waaronder het Amerikaanse Congres dat in 2000 hoorzittingen hield.

oegenomen politieke controverse over “buitenlanders” in België heeft een extremistisch spookbeeld doen ontstaan dat tegengesteld is aan de traditie van ons land wat betreft tolerantie.

De Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie (ECRI), deel van de Europese Raad, heeft in een rapport dat afgelopen jaar is uitgegeven alarmerende niveaus van intolerantie in de gelederen van de Belgische politiemacht gevonden. Het ECRI rapport sprak van “uitingen van racisme en intolerantie” in het land “die door sommige ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het uitoefenen van de wet ten toon worden gespreid”.

Het recht op vrijheid van denken, vrijheid van geloof, vrijheid van meningsuiting en het recht op gelijkheid zonder discriminatie op basis van ras, religie of geslacht, zijn fundamentele rechten die in overeenkomsten zijn vervat die België heeft ondertekend, waaronder de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de Europese Overeenkomst van de Rechten van de Mens (European Convention on Human Rights, ECHR). De idealen van dergelijke documenten werden neergezet om als richtlijn te dienen en om een punt van algemene overeenkomst onder naties te hebben waar men zijn toevlucht tot kon nemen en waaraan men zich kon houden, onafhankelijk van de opinies van de betrokkenen. Deze overeenkomsten zetten een standaard neer waardoor ieder debat over gelijkheid inderdaad erg kort kan worden gehouden. Zoals echter al eeuwen het geval is, verschillen de gekozen doelwitten voor discriminatie afhankelijk van waar men in Europa is en van welke politieke en religieuze groeperingen in een land of regio domineren.

Nationaal gesponsorde intolerantie

Een trend die in West-Europa in toenemende mate de aandacht krijgt, is nationaal gesponsorde intolerantie ten opzichte van religies.

De opkomst de afgelopen tien jaar van politiek extremisme en een daling van het lidmaatschap in de gevestigde kerken heeft een dergelijke trend aangewakkerd. Zoals Dr. Gerhard Besier van de Universiteit van Heidelberg in een artikel in “Die Welt” vaststelde, zou er aan de oorsprong van het “conflict” over religieuze minderheden “een Europese poging” kunnen liggen “om het enorme veld van ideologie vooral omwille van politieke redenen, te beperken. Hoe meer leden de grote officiële kerken verliezen en hoe meer het aantal religieuze associaties groeit, hoe onvoorspelbaarder het geestelijk karakter van grote delen van de bevolking zal zijn.” Het idee van ideologische diversiteit — laat staan van vrijheid van geloof en vrijheid van meningsuiting — is iets dat extremistische politici niet kunnen verdragen.

Het antireligieuze fanatisme van de laatste tien jaar, met name in Duitsland en Frankrijk, heeft waarschuwingssignalen door de hele internationale gemeenschap van mensenrechten veroorzaakt. Beide landen hebben geprobeerd andere Europese naties via politieke kanalen en de media en soms zelfs met je reinste druk en dreigementen te beïnvloeden.

Twee landen — België en Oostenrijk — hebben de afgelopen jaar de achtervolging ingezet; het is dan ook niet verwonderlijk dat er in beide landen een scherpe toename van politiek extremisme, racisme en intolerantie te zien is.

Autoriteiten hebben echter al lang geobserveerd dat aanvallen op minderheden gemotiveerd worden door politieke en/of economische instabiliteit.

De top lagen van de Duitse Christlich-Demokratische Union (CDU) werden in feite door politieke instabiliteit en corruptie geplaagd, wat gedurende de jaren negentig tot de intolerante aanvallen op religieuze minderheden in Duitsland leidde. Overheidsbeambten zoals de Minister van Arbeid, Norbert Bluem, die verantwoordelijk is voor het hoogste aantal werklozen in het land sinds de laatste oorlog, halen op een manier die onlogisch is uit naar religieuze minderheden als zondebok voor de problemen van het land; daarbij bootsen ze een voorgaand tijdperk na. Zijn beleid werd echter krachtig ten van gebracht door de gerechtshoven in het land.

........................... Het anti-religieuze fanatisme van de laatste tien jaar, met name in Duitsland en Frankrijk, heeft de waarschuwingssignalen door de hele internationale gemeenschap van mensenrechten laten gaan. ...........................

In Frankrijk heeft een extremistische fractie van politici recentelijk geprobeerd zich op een wet te beroepen — die in 1936 door de beruchte Nazi collaborateur Pierre Laval tot wet is gemaakt en die oorspronkelijk voor politieke groeperingen was bedoeld — om religieuze groeperingen in het land sterk te beteugelen en het mogelijk te maken ze in een bevlieging van wat politici te ontbinden.

De huidige politieke aanvallen op religies in Frankrijk worden opgehitst door de zogenoemde “Mission Inter-ministérielle de Lutte contre les Sectes” (MILS, Intergeestelijke Missie voor de Strijd tegen Sekten), met voormalig politicus Alain Vivien aan het hoofd. Hij en zijn politieke kliek hebben 172 mindersheidsgroeperingen, waaronder afsplitsingen van Christelijke, Oosterse en Katholieke geloven, op een zwarte lijst gezet; dit is gebeurd met behulp van een rapport van een parlementaire commissie in 1996 (die in 1997 als ideologisch model voor een vergelijkbaar Belgische rapport diende. Zie het artikel)

De “Internationale Helsinki Federatie” (IHF), die alom als de meest vooraanstaande mensenrechtengroep ter wereld wordt beschouwd, heeft de echt aanwezige religieuze intolerantie die door de politieke kliek rond Vivien wordt aangestookt, benadrukt, daarbij concluderend dat het: “tot lasterlijke rapporten in de media, tot verboden op het uitoefenen van iemands beroep, tot religieuze discriminatie door Franse autoriteiten en tot toegenomen intolerantie van de burgersamenleving heeft geleid ten opzichte van gewone mensen op grond van hun persoonlijke religieuze overtuigingen”.

Het beïnvloeden van andere landen

Regeringen die het democratisch principe van gelijkheid voor alle religieuze minderheden hooghouden, zijn het doelwit geworden van de “antisekten” extremisten. Jarenlang hebben met name extremistische Franse politici geprobeerd leiders van democratische landen te beïnvloeden met het doel minderheden te discrimineren; dat werd geïllustreerd door de gebeurtenissen die volgden op de jaarlijkse conferentie in 1999 van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OSCE), in Wenen.

Het thema van de conferentie, die door vertegenwoordigers van regeringen en internationale organisaties werd bijgewoond, was om de noodzaak dialoog te gebruiken in plaats van confrontatie, om antireligieus extremisme in Europese naties een halt toe te roepen. De delegatie uit Frankrijk was het niet met dit thema eens, in plaats daarvan hadden zij een voorkeur voor een confrontatieaanpak wat betreft religieuze minderheden. Pogingen van de Franse afgevaardigde Denis Barthelemy, secretaris-generaal van MILS, om die positie te verdedigen, maakten de zaak alleen maar erger. Hij beschuldigde alle aanwezigen die kritiek op Frankrijk uitten ervan, dat ze óf door de Jehova’s Getuigen, óf door scientologen óf door andere minderheden beheerst werden.

Dr. Massimo Introvigne, President van het CESNUR (Centrum voor Studie van Nieuwe Religies), gevestigd in Torino, merkte op dat “de ietwat uitzonderlijke reactie van Dhr. Barthelemy op de OSCE conferentie het beste bewijs vormt van de intolerantie die er op dit moment in Frankrijk heerst, waar paranoïde theorieën... iedere verstandige benadering van de zaak heeft verdrongen”.

	Rapporten over de mensenrechten van internationale autoriteiten keuren de overtredingen van verdragen over de mensenrechten en van democratische principes af.

Een maand na de conferentie, op 24 april 1999, werd er in Parijs een clandestiene bijeenkomst gehouden, waarbij een groep die zichzelf FECRIS (Europese Federatie van Onderzoek- en Informatiecentra over Sekten) noemt als gastheer optrad. Naast de Franse aanstichters die in Wenen werden bekritiseerd, waren er ook afgevaardigden van antireligieuze groeperingen van verschillende andere Europese landen aanwezig. Onder de aanwezigen was het Belgische parlementslid Luc Willems, die een prominente rol speelde in de Belgische parlementaire commissie die de schandelijke zwarte lijst van religieuze en spirituele minderheden tot stand bracht. (Zie het artikel)

Een van de “problemen” die op de bijeenkomst ter sprake kwam was hoe men andere Europese landen over kon halen de hindernissen met betrekking tot religieuze vrijheid te verhogen. Ze drukten hun frustratie ten opzichte van landen uit die, vergeleken met Frankrijk, een groter respect voor religieuze diversiteit hebben.

Conferentieleiders hielden zorgvuldig de acties voor zich die FECRIS zou ondernemen om die andere regeringen “over te halen” hun intolerantie agenda over te nemen.

Het is echter duidelijk dat België, met de escalerende aanvallen op religieuze minderheden, vanuit de een of ander hoek is overgehaald. En zoals dat met iedere trend in intolerantie is, gaat de discriminatie tegen religies hand in hand met toegenomen racisme en andere vormen van intolerantie in het land.

De enige manier om deze trend te keren is om democratische idealen zonder uitzondering hoog te houden. Alleen dan kunnen we een samenleving garanderen waarin de principes van gelijkheid en van de mensenrechten in de praktijk werkelijk betekenis hebben.